Gök Tanrı - Хөх Тэнгэр

"Gök Tanrı" гэх энэ үг нь "gök" буюу тэнгэр,"tanrı" буюу бурхан гэсэн хоёр үгнээс бүтэх ба үгчлэн орчуулбал "тэнгэр бурхан" гэсэн утгатай. "Gök Tanrı" нь Төв Азид амьдарч байсан эртний түрэгүүд болох "Gök Тürk"-үүдийн шүтээн бөгөөд хөх тэнгэрт итгэж бичирч ирсний баримт юм. Ер нь эртний түрэг үгнүүд нь эртний монгол үгийг монгол бичгээр галиглан бичсэнтэй дуудлага нэг байх нь олонтой. Хэрэв уйгаржин монгол бичгээр "Gök Tanrı" гэж бичээд монголоор уншвал (хуучин монгол бичигт "а" ба "э" эгшгүүд адил бичигддэг) "Хөх тэнгэр" гэж уншигдана. Тэгхээр түркүүдийн "бурхан" хэмээн нэрийдэж шүтдэг зүйл бол үнэндээ "тэнгэр" болж таарч байна. "tanrı" гэдэг үгийг "бурхан" гэж орчуулах нь миний бодлоор бас учир дутагдалтай. Бурхан гэдэг үг нь шарын шашин Монголд орж ирснээр монгол хэлэнд орж ирсэн үг байх. Бурхан гэдэг үгийг бид хэрэглэдэг болсон цагаас итгэж биширдэг, айж сүрддэг, бидний дээр мөнхөд оршин байдаг тэр зүйлээ "бурхан" гэж нэрийдэх болсон болвуу. Ер угаас бодоод байхад "tanrı"="тэнгэр" гэж орчуулагдах нь хамгийн зөв зүйтэй санагдаж байна. Түркүүдийн хувьд муслман шашны ёсоор бол энэ дэлхийг бүтээсэн, итгэж биширдэг агуу зүйл нь бол "Allah" юм. "tanrı" гэдэг үгийн турк тайлбарыг уншвал "байдаг гэдэгт нь итгэдэг, хүнээс дээд нэгэн зүйл" гэжээ. Энгийн турк хүнээр энэ үгийн утгыг тайлбарлуулбал "Allah" гэсэн үгээр тайлбарлах бөгөөд голдуу шууд "gök tanrı" гэсэн үгийг дурдан, тайлбарлаж өгдөг. Магадгүй орчин цагын түрк хэлэнд "tanrı" гэдэг үг дангаар хэрэглэгдэх утгаа алдсан, "gök tanrı" гэсэн хоршоо байдлаар үлдсэн болвуу.